Jodi Picoult "To, co zostało"

Wydawnictwo: Prószyński i S-ka

Data i miejsce wydania: Warszawa 2013

Liczba stron: 557

Pytania dotyczące kwestii moralnych mają to do siebie, że nie ma na nie dobrej odpowiedzi. Czasami nie ma nawet żadnej. Ale warto o nich dyskutować, warto się zastanawiać i być może chociaż troszeczkę zbliżyć się do prawdy albo choć minimalnie oddalić się od popełnienia błędu. Jodi Picoult namawia nas w swojej najnowszej powieści „To, co zostało” do zastanowienia się nad problemem dobra, zła i bardzo cienkiej granicy między nimi.

Główną bohaterką powieści jest Sage Signer, której blizny, zarówno te szpecące jej twarz, jak i te na duszy spowodowane utratą obojga rodziców, wykształtowały w niej specyficzny instynkt obronny. Dziewczyna pracuje nocami jako piekarz, unika ludzi i świadomie decyduje się na bycie „tą trzecią”, ponieważ uważa, że na inną miłość nie zasługuje. Uczęszczając na spotkania grupy wsparcia poznaje starszego, szanowanego w okolicy mężczyznę Josepha, z którym się zaprzyjaźnia. Wkrótce jednak mężczyzna zwraca się do niej z bardzo nietypową prośbą. Mianowice chce, aby Sage pomogła mu umrzeć. Dziewczyna poznaje mroczną tajemnicę starszego pana, która stawia ją w obliczu ogromnego dylematu moralnego i zmusza do przewartościowania poglądów na temat wybaczenia, odkupienia win i ludzkiego okrucieństwa. Okazuje się również, że babcia Sage, Minka, która przeżyła Auschwitz ma wiele wspólnego z całą sprawą. Historia jej życia, staje się osią całej powieści, w której dużą rolę odgrywa także pewne opowiadanie o upiorze…

Jodi Picoult

Po raz kolejny zostałam skonfrontowana w powieści z tematyką Holocaustu, jednak Jodi Picoult porusza ją w sposób bardzo wielopłaszczyznowy i oryginalny, wolny od wszelakich uprzedzeń czy jednoznacznego oceniania. Autorka polemizuje sama ze sobą, a także z nami, walczy ze stereotypami i czyni to w dodatku naprawdę umiejętnie, prowokująco, wciąż pokazuje nam inne ścieżki myślenia i to właśnie wtedy, gdy wydaje nam się, że już wykształtowaliśmy sobie pogląd na tę ciężką sprawę. Picoult nigdy wcześniej mnie tak nie „denerwowała”, ale również dzięki tej złości jestem w stanie docenić przekaz powieści i jej wartość. Jak widać, autor musi także ryzykować i zwracać swoich czytelników przeciwko sobie, po to, aby osiągnąć cel.

 „To, co zostało” jest niewątpliwie najlepiej skonturowaną powieścią Picoult pełną subtelnych powiązań i alegorii, których rozpracowywanie za każdym razem prowadzić może do innych wniosków.  Jak widać autorka po raz kolejny sięga po trudny temat i opisuje go ustami wielu bohaterów, ich głosy jednak mają ogromną siłę przebicia, każda osoba ma do opowiedzenia oddzielną historię, która jednak stanowi część dobrze przemyślanej całości. Historii daleko jest do banału, a oprócz głównego tematu posiada szereg pobocznych wątków, które poruszają takie kwestie, jak samotność i wyobcowanie. Wisienką na torcie są kuszące opisy smaku i zapachu świeżego pieczywa oraz zwrócenie uwagi na siłę i terapeutyczną moc literatury. Polecam wszystkim, którzy nie doceniali tej autorki, oczywiście jej fanom i innym czytelnikom, którzy lubią być prowokowani do myślenia.

***

1. Korzystając z okazji, napomknę jeszcze o ciekawej akcji na blogu "Czasami Kalafior". Chodzi o sprowokowanie dyskusji na temat złej literatury i tzw. kiczów wydawniczych (szczegóły tutaj). Każdy z nas może wytypować jakieś książki do antynagrody TRANTIPULT. Ja już zrobiłam to na facebooku, zapraszam zatem do zabrania głosu tutaj.

2. Od wczoraj (22.09) trwa Tydzień Zakazanych Książek. Z tej okazji dodaję do zakładek listę, z której możecie skorzystać, aby go uczcić. Na żółto zaznaczyłam pozycje, które już przeczytałam - chyba "zażółcenie" wszystkiego będzie moim nowym czytelniczym zadaniem:)

Zachęcam też do sięgnięcia po książkę "100 zakazanych książek" wydawnictwa Świat Książki. Niektóre powody ocenzurowania powieści są naprawdę zaskakujące, w dodatku większość wymionionych w tej liście książek, obecnie uważanych jest za lekturę obowiązkową. Piszcie zatem, co już za Wami, a co zamierzacie przeczytać w tym tygodniu.