Sylvia Plath "Szklany klosz"

„Dla człowieka siedzącego pod szklanym kloszem, znieczulonego na wszystko, zatrzymanego w rozwoju jak embrion w spirytusie, całe życie jest jednym wielkim, złym snem.”

Są książki, które nam się po prostu podobają, ale są też takie, które nas rozumieją i wtedy nie ma szans na obiektywną ocenę. Dziwne uczucie, gdy od pierwszego zdania wiesz, że czytasz coś genialnego, chociaż główny bohater zdążył jedynie podzielić się z nami swoimi poglądami na temat kary śmierci. Coś takiego przytrafiło mi się przy okazji czytania powieści „Szklany klosz” Sylvii Plath.

Autorka znana jest głownie jako poetka i to poetka wyklęta o burzliwej biografii pełnej walki z wewnętrznymi demonami, które w końcu doprowadziły Sylvię do samobójstwa. „Szklany klosz” jest powieścią w dużej mierze autobiograficzną, co sprawia, że każde zdanie ma charakter bardzo osobisty, szczery i autentyczny. Z tego też powodu autorka opublikowała powieść pod pseudonimem, ponieważ bała się reakcji zarówno czytelników, jak i własnej matki z powodu wyjawionych rodzinnych sekretów.

Sylvia Plath

Główna bohaterka Esther Greenwood ma bardzo poukładane życie i jasno wyznaczone cele. Dzięki wygranemu stypendium może spędzić miesiąc w Nowym Jorku, gdzie otwiera się przed nią wielki świat bankietów, imprez, pokazów mody, a każdy poznany człowiek może być kluczem, który otworzy kolejne drzwi… prosto do.. no właśnie, do czego? W pewnym momencie Esther zadaje sobie sprawę, że w tym szalonym pędzie zgubiła gdzieś pewność w stosunku do tego, kim chce być. Nadzieja na zostanie pisarką znika nad czystą białą kartką wkręconą w maszynę na tarasie rodzinnego domu, gdzie Esther zdaje sobie sprawę, że straciła też to, co było dla niej najważniejsze - literaturę. Pisanie, a nawet czytanie okazuje się być wysiłkiem ponad jej siły. Gdzie teraz może znaleźć sens życia, pociechę, ukojenie, bezpieczeństwo? I dlaczego utraciła to wszystko tak nagle? Esther ma sporo czasu na przemyślenia, ponieważ z powodu jej problemów zostaje umieszczona w szpitalu psychiatrycznym.

Szaleństwo jest w tej powieści ucieczką od odpowiedzialności, od podejmowania decyzji. Osoba, która nagle straciła cel woli wycofać się całkowicie z życia zamiast błądzić po omacku. Szpital to bezpieczna przystań, gdzie każdy może zachowywać się, jak chce i pozwalać innym troszczyć się o siebie. Dzięki załamaniu nerwowemu Esther skupia się na obserwacji swojego wnętrza oraz życia w ogóle. Paradoksalnie widzi i rozumie teraz więcej, pewnie dlatego, że nic jej już nie hamuje, razem ze zdrowym rozsądkiem zniknął strach przed zadawaniem pytań i przed formułowaniem nawet tych najbardziej okrutnych wniosków.

„Szklany klosz” to powieść o trudnym wchodzeniu w dorosłość, niepewności, życiowych wyborach, ale nie tylko. Myślę, że w zależności od historii, jaką nosi w sobie dany czytelnik ta opowieść będzie odbierana inaczej. Jedno jest pewne: możemy ufać Sylvii, że nie zakrzywia rzeczywistości, nie wciska nam, że, gdy ktoś mówi „napiszę książkę” to nagle siada i pisze, a cały wszechświat mu w tym sprzyja. Nie. Ona opisuje wewnętrzną walkę z pustą kartką, brak wizji, wiary w własne możliwości. Mamy prawdę. Nie tylko na temat pisarstwa, ale życia, które nie jest tak proste, jak w kinie, gdzie na każdy problem mamy od razu rozwiązanie dwie kartki dalej w scenariuszu. Dowiadujemy się, że nie można uciec od życia, chociaż czasami bardzo się chce.